Regenwatervijvers, een combinatie van buffering, zuivering en infiltratie

Woningen in de ecologische wijk EVA-Lanxmeer te Culemborg. © Henri Cormont

Buffervijvers vangen de neerslag tijdelijk op en voeren deze vertraagd af. Tijdens een regenbui wordt het regenwater in de vijver opgeslagen en later afgevoerd zodat er weer ruimte komt voor de volgende neerslag. Tegenwoordig zijn er besturingssystemen beschikbaar die gekoppeld zijn aan de weersverwachting en die het regenwater pas afvoeren vlak voor het moment dat een bui voorspeld is, zodat de vijver zo lang mogelijk gevuld blijft.

Toepassing en ontwerp

Buffervijvers kunnen met een meer steenachtige of met een natuurlijke uitstraling vormgegeven worden. Ze zijn bij uitstek geschikt om de stad te verfraaien. Bij de vormgeving van buffervijvers moet er wel aandacht zijn voor de wisselende waterstanden. Natuurlijke vijvers kunnen grotere peilverschillen opvangen door de aanplant van oevervegetatie die zowel tegen droge als natte perioden bestand is. Vaak worden stedelijke buffervijvers gecombineerd met een ondergrondse opslag voor tijden van langdurige droogte zodat het opgeslagen regenwater gebruikt kan worden voor de aanvulling van het water in de vijver. Bij een maximaal toegestane peilstijging van 30 cm is het benodigde oppervlak van een buffervijver 10% van het aangesloten verharde oppervlak. Buffervijvers zullen altijd voorzien moeten worden van een overloop naar het stedelijke watersysteem.

Meer natuurlijke buffervijvers hebben een zuiverende werking en ook betekenis als leefgebied voor flora en fauna. Uiteraard zijn er combinaties mogelijk van steenachtige vijvers met groene zones voor de reiniging. Bij de vormgeving van buffervijvers moet er aandacht zijn voor kindveiligheid. Dergelijke buffervoorzieningen in stedelijk gebied vragen geregeld onderhoud zoals het verwijderen van zwerfvuil. De kwaliteit en het onderhoud van de voorziening bepalen de acceptatie door de stadsbewoners.

Regenwatervijvers voor buffering en zuivering van matig vervuild water

In gebieden die matig met verontreinigd regenwater belast zijn, is het realiseren van een regenwatervijver voor tijdelijke opslag en reiniging door de vegetatie een mogelijkheid. Het vervuilde water kan nog extra voorgezuiverd worden in een zandfilter in de oeverzone.

Water wordt in een vijver met begroeiing gereinigd doordat verontreiniging bezinkt en de planten verontreinigingen afbreken en opnemen. Door de introductie van een circulatiesysteem kan het water nog eens extra langs de begroeide oeverzones geleid worden waardoor het nog beter gereinigd wordt. Een mooi kunstwerk of speelelement kan een onderdeel zijn van een dergelijke circulatie.

De diepte van de vijver is bij voorkeur 1,5 m of meer. Bij deze diepte blijft de opwarming in de zomer beperkt en wordt het risico op problemen met de waterkwaliteit gereduceerd. In de winter zal het water bij deze diepte niet geheel bevriezen en blijft er een leefzone voor vissen in de vijver bestaan.

De overstort van de vijver kan, als de bodem dat toelaat, uitgevoerd worden als infiltratievoorziening. Geiger et al, 2009

 

Doorsnedes vijver met een hoog waterniveau (tijdens regenval) en met een lager waterniveau - Bron: atelier GROENBLAUW

Regenwatervijvers voor buffering en zuivering van sterk vervuild water

Voorzieningen voor buffering en zuivering van sterk vervuild water zijn door middel van een folie afgesloten van de ondergrond. Er vindt dus geen directe infiltratie plaats. Deze voorzieningen worden vaak toegepast om het afstromende regenwater van druk bereden wegen en parkeerplaatsen voor te zuiveren. Deze voorzieningen hebben door het bodemfilter een goed zuiveringsrendement. Deze voorzieningen zijn altijd voorzien van een overstort die door de voorzuivering aangesloten kan zijn op het oppervlaktewater of een infiltratievoorziening. Als er geen oppervlaktewater in de buurt is en infiltratie niet mogelijk is, kan de overstort aangesloten worden op het riool.

Doorsnede vijver met een hoger waterpeil (tijdens regenval) en met een lager waterpeil. - Bron: atelier GROENBLAUW

Voordelen

Een buffervijver helpt om wateroverlast tegen te gaan en biedt een extra watervoorraad tijdens droge periodes. Verder kun je buffervijvers inzetten om regenwater te zuiveren en om de omgeving aantrekkelijker te maken.

Effectiviteit

Waterkwaliteit

Een buffervijver heeft positieve en negatieve effecten op de waterkwaliteit. Door het vasthouden van regenwater in een regenwatervijver komt er minder water in het rioolstelsel terecht. Hierdoor treden riooloverstorten minder vaak op en vervuilt het oppervlaktewater minder met ongezuiverd rioolwater.

Door het infiltreren via de (beplante) bodemlaag wordt het water gezuiverd.

Onderhoud en beheer

Een buffervijver moet regelmatig onderhouden worden. Zo is het belangrijk om zwerfvuil te verwijderen en de oeverbeplanting regelmatig te snoeien.

Literatuur