In Amsterdam is een decentraal alternatief voor het verbeterd gescheiden stelsel ontwikkeld dat goedkoper is en ook beter is door zijn schonere effluent.
In het project aan de Erasmusgracht wordt het regenwater geloosd in een afgescheiden bezinkbassin in de gracht en stroomt het vervolgens door het helofytenfilter. Hierna wordt het op de gracht geloosd.
Uit het proefproject blijkt dat alleen al het bezinkbassin een schoner effluent heeft dan het verbeterd gescheiden stelsel. In het bezinkgedeelte slaan de zwevende stofdeeltjes neer met de eraan gebonden zware metalen. Door de nazuivering in het helofytenfilter wordt de effluentkwaliteit nog meer verbeterd.
In het helofytenfilter worden voornamelijk de organische voedingsstoffen stikstof en fosfaat uit het water gehaald.
Het blijkt dat deze decentrale voorziening ook qua kosten wezenlijk efficiënter is.
Het aanleggen van een verbeterd gescheiden stelsel in deze situatie zou over een periode van tien jaar gerekend meer dan 50% duurder zijn.
Nadat na de proefperiode gebleken was dat de oplossing milieutechnisch en financieel aantrekkelijker is dan het aanleggen van een verbeterd gescheiden stelsel werd een ontwerp gemaakt dat ook toegankelijk is voor buurtbewoners. Dit ontwerp is in 2005 opgeleverd.
Het bezinkbassin wordt door middel van de twee ovale helofytenfilters afgesloten van de Erasmusgracht. De helofytenfilters zijn ingekaderd met schanskorven gevuld met stenen. De helofytenfilters zijn voor het publiek toegankelijk en voorzien van een bank. Op de kade staat een informatiebord dat tekst en uitleg geeft over nut en functioneren van de installatie.
De conclusie is dat het toepassen van een helofytenfilter met bezinkbassin als randvoorziening ook financieel gezien een aantrekkelijk alternatief is. Een ander voordeel van deze voorziening is dat niet alle straten hoeven te worden opengebroken. Het ruimtebeslag kan een bezwaar zijn, hoewel juist deze voorziening laat zien dat die ook mooi geïntegreerd kan worden en zo kwaliteit toevoegt aan de omgeving.
Wanneer gekozen wordt voor de aanleg van alleen een bezinkbassin zijn de kosten en het ruimtebeslag nog wezenlijk kleiner. [Dijk, 1999; Pötz et al., 2009]