Het Rijkswaterstaatkantoor in Terneuzen is gesitueerd op het sluizencomplex van het kanaal Gent-Terneuzen. Het dient als huisvesting voor circa zestig medewerkers van de Dienstkring Zeeuws-Vlaanderen. De nieuwbouw van dit kantoor werd opgestart met een hoog ambitieniveau; het moest een voorbeeldkantoor met betrekking tot ‘mens- en milieuvriendelijk’ bouwen worden.
In het zeer duurzame en integrale ontwerp wordt gebruik gemaakt van verzaagde, afgedankte meerpalen voor de buitengevel en de galerijen in het atrium. Het gebouw is een houtconstructie met invullingen van leemsteen, leemstuc en isolatie van oude kranten (cellulose-isolatie). Het hout van de binnengevel en de kozijnen van de buitengevel zijn behandeld met natuurverf op lijnoliebasis. Het gebouw wordt natuurlijk geventileerd en warmte wordt opgewekt door middel van een warmtepomp die warmte onttrekt aan het kanaalwater. Op het atrium zijn zonnecellen aangebracht voor de elektriciteitsopwekking. Deze zijn zo geplaatst dat ze tegelijkertijd als zonwering dienen. In het interieur is verregaand rekening gehouden met milieuaspecten. Zo is er vloerbedekking uit wol en geitenhaar toegepast en zijn de bureaubladen van bamboe dat behandeld is met lijnolie en bijenwas.
Waterconcept
Er is naar gestreefd het regenwater te bufferen en het gebruik van drinkwater en de productie van afvalwater te minimaliseren. Door de ligging van het gebouw op het sluizencomplex zou het aanleggen van een persleiding voor riolering noodzakelijk zijn. Dit gegeven maakte het eenvoudiger de beslissing te nemen om het gebouw geheel af te koppelen van het rioolstelsel.
Al het afvalwater wordt plaatselijk gezuiverd in twee rietbedden en hergebruikt voor de wc-spoeling. Het dakwater wordt voor een groot deel gebufferd door het mos-sedum dak en het overschot wordt in een greppel geïnfiltreerd. Rond het gebouw is de verharding tot een minimum beperkt en waar verharding nodig is, zijn verschillende vormen van waterdoorlatende verhardingen toegepast zoals grind en houtspaanders.
De gemeente Terneuzen stond niet direct welwillend tegenover dit waterconcept. Na jarenlange strijd om alle boerenbedrijven in de omgeving op de riolering aan te sluiten, was het lastig voor de gemeente om het kantoor van Rijkswaterstaat wel zonder rioolaansluiting te laten functioneren.
Uiteindelijk kon de gemeente Terneuzen toch worden overtuigd en kreeg het kantoor zijn eigen zuiveringsvoorziening in de vorm van een helofytenfilter.
In het Rijkswaterstaatkantoor wordt al het huishoudelijk afvalwater van kranen, douches, de afwasmachine en de wc’s via een verzameltank waar eerste afbraakprocessen en homogenisatie plaatsvinden het rietveld ingevoerd.
Het gezuiverde afvalwater wordt zowel gebruikt voor de wc-spoeling als ook voor het waterkunstwerk. In het atrium is water toegepast. Het zachte geklater van het stromende water draagt bij aan een aangename sfeer.
Het blijkt dat het systeem goed en zonder complicaties voldoet en wat de techniek betreft vaker toegepast zou kunnen worden.
Het milieurendement van de installatie is groot doordat er geen afvalwater geproduceerd wordt en tweederde op drinkwater bespaard wordt. Het achterwege laten van verharding en het aanbrengen van een sedum dak heeft zowel klimatologische als ecologische voordelen.
Het gehele gebouw inclusief het duurzame waterconcept wordt door de gebruikers zeer gewaardeerd. Het bijzondere karakter van het gebouw en het ontwerp dat rekening houdt met de specifieke wensen van de gebruikers en de omgevingsfactoren maakt dat de gebruikers een bijzonder gebouw hebben dat hen onderscheidt. [Pötz et al., 2009]