Wetterskip Fryslân, Woningstichting de Wieren, STOWA, gemeente Súdwest-Fryslân en DeSaH bv hebben gezamenlijk een duurzaam en innovatief waterzuiveringssysteem aangelegd in de wijk Noorderhoek in Sneek. Het afvalwater van 232 nieuwbouwwoningen wordt aan de bron gescheiden ingezameld en schoongemaakt in een kleine zuiveringsinstallatie in de wijk. Het project Waterschoon is het eerste in de wereld op deze schaal.
Scheiden aan de bron
In de wijk wordt het organisch afval samen met het toiletwater (zwartwater) ingezameld via een vacuümsysteem. De toegepaste vacuümtoiletten hebben per spoelbeurt slechts 1 liter water nodig, terwijl een gewoon toilet al gauw 7 tot 8 liter per spoelbeurt verbruikt. Het huishoudelijk afvalwater (grijswater) wordt vanuit de woning afgevoerd. Het zwartwater en het grijswater worden apart van elkaar in een lokale zuiveringsinstallatie in de wijk schoongemaakt. Het grijswater wordt vervolgens geloosd op het hemelwaterriool. Het grijswater van de douche en de wasmachine is minder vervuild, maar heeft een veel groter volume dan het zwartwater. Door het gescheiden te behandelen is het zuiveren eenvoudiger en kost het minder energie. In regio’s met waterschaarste zou het gezuiverde grijswater gebruikt kunnen worden voor bijvoorbeeld de toiletspoeling of tuindersbedrijven.
Biogasproductie
Het zwartwater van alle aangesloten woningen komt terecht in een vergistingsinstallatie in het energiegebouw. Bij het vergisten komt biogas vrij dat deels wordt gebruikt voor de verwarming van de woningen en het tapwater. Op deze manier wordt ongeveer 12 procent van de totale gasvraag in de wijk geproduceerd.
Warmteterugwinning
Het grijswater, onder andere afkomstig van de wasmachine, vaatwasser, bad en douche, wordt eveneens gezuiverd in het energiegebouw. Het grootste deel van dit water is opgewarmd en heeft – ook na transport – nog een hoge temperatuur. Deze warmte wordt teruggewonnen en benut voor het verwarmen van de woningen in de wijk.
Energie- en waterbesparing
Door het terugwinnen van warmte uit rioolwater wordt een besparing op de verwarming van huizen van 10 procent gerealiseerd. Het produceren van biogas uit rioolwater betekent nog een extra besparing op verwarming van 10 procent. Dit wordt gecombineerd met een WKO-installatie (Warmte- en Koudeopslag) en een warmtepomp die zich in het energiegebouw bevinden. Verdere voordelen zijn:
- Besparing van water door huishoudens (25- 50%)
- Verwijderen van schadelijke stoffen(meer dan 90%) uit het afvalwater, zoals stikstof, fosfaat en medicijnresten
- Vermindering van verontreinigde reststromen (zuiveringsslib)
- Genereren van energie uit afvalwater, dus een besparing op ruimteverwarming en daarmee een vermindering van de uitstoot van CO2
- Omzetting van grondstoffen als fosfaat naar kunstmest
[Waterschoon, 2011]