De realisatie van groenblauwe oplossingen vereist samenwerking die nog lang niet vanzelfsprekend is. Bijvoorbeeld, het uit elkaar trekken van het stadsontwerp en het stadsbeheer aan de ene kant, en het onderverdelen van de publieke diensten in sectoren met hun eigen geldstromen zoals groen, afval, verkeer, energie, woningbouw, bedrijven, enzovoorts aan de andere kant, hebben gemaakt dat de samenwerking en het vinden van integrale duurzame oplossingen zelfs binnen gemeentes niet altijd makkelijk is. Naast de gemeente zijn er nog andere organisaties en particuliere stakeholders die betrokken moeten worden, zoals: waterschappen, NGO’s, ontwikkelaars, woningcorporaties, particuliere huiseigenaren en bedrijven om de lokale belangen mee te nemen en tot gedragen oplossingen te komen.
Deze samenwerking te organiseren is de sleutel en een voorwaarde voor het vinden van nieuwe integrale duurzame oplossingen voor een klimaatbestendige, natuurinclusieve, gezonde en aantrekkelijke stad.
Hieronder zijn inzichten en ervaringen verzameld op het gebied van het betrekken van de verschillende stakeholders bij klimaatadaptatie in de stedelijke ruimte. Er zijn methodes verzameld om de stakeholders te informeren, te activeren en tot een betere samenwerking te brengen. Enkele voorbeelden laten zien hoe dit is aangepakt.
Wat maakt dat projecten geen succes worden?
Veel projecten die met goede bedoelingen met betrekking tot duurzaamheid en klimaatadaptatie zijn opgezet, bereiken hun doelen niet. Oorzaken hiervoor zijn:
- Ambities en plannen staan vaak te veraf van de betrokkenen omdat ze niet samen ontwikkeld zijn en te weinig rekening houden met de verschillende belangen in het gebied of de wijk.
- Onvoldoende bestuurlijke wil voor duurzame ontwikkeling.
- Bij conflicterende belangen is er snel terugval in traditionele rollen en neiging tot een sectorale insteek.
- Samenwerkingsstructuren van betrokken partijen werken onvoldoende om hoge ambities te realiseren.
- Integraal werken en ontwikkelen met ruimtelijke ordening, water en stedenbouw binnen de huidige sectorale indeling van diensten: waterschappen, gemeenten en de diverse gemeentelijke diensten en de hieruit voortvloeiende financieringsstromen is complex.
- Bij het ontbreken van een heldere, breed gedragen strategie en gebiedsvisie is scheiding van hoofd- en bijzaken lastig omdat er geen duidelijke focus is.
- Doorrekenen van de meerwaarden en synergie van integrale duurzame maatregelen is lastig.
- Scheiding van het denken en rekenen aan ontwikkeling versus beheer en onderhoud leidt tot onpraktische keuzes.
Deze faalfactoren kunnen grotendeels ondervangen worden door aan het begin van een gebiedsontwikkeling te starten met een workshop waarin alle belanghebbenden participeren, waarin de ambities en doelen gemeenschappelijk geformuleerd worden en alle risico’s en bezwaren op tafel komen.
Om de ambities en doelen tijdens het proces overeind te houden zullen regelmatig terugkommomenten met de verschillende stakeholders georganiseerd moeten worden. Immers, een project doorloopt meerdere stadia van initiatief tot realisatie en beheer en telkens opnieuw zullen daarbij nieuwe inzichten, positief en negatief, en nieuwe uitdagingen opkomen en is het nodig samen tot gemeenschappelijke oplossingen en het behoud van een breed draagvlak te komen.